Γραμμένο στα τέλη του 1999, όταν το ελληνικό χρηματιστήριο κάλπαζε ολοταχώς προς τις 6.000 μονάδες, εκμαϋλίζοντας έναν ολόκληρο λαό κι αλλοτριώνοντας (μακροχρόνια) τις λαϊκές και μεσαίες τάξεις από τα ίδια τα ταξικά τους συμφέροντα, καθώς η κατοχή λίγων μετοχών οδηγούσε ακόμη και τον εργάτη και υπάλληλο να αισθάνονται ταυτισμένοι με τα συμφέροντα των τραπεζιτών και μεγαλοεπιχειρηματιών, το "χρονογράφημα" αυτό δημοσιεύθηκε σε δύο συνέχειες σε τοπική εφημερίδα.
Ακολουθεί
την πορεία του "Μπάμπη", ενός μέσου
λαϊκού Έλληνα της εποχής, που η ενασχόλησή
του με τις μετοχές, του έδωσε τον τίτλο
του "επενδυτή" και την αντίστοιχη
ψυχολογία...
Το
πρώτο μέρος περιγράφει την φάση της
ανόδου, των κερδών και της ευφορίας, το
δεύτερο μέρος περιγράφει την τεράστια
πτώση και την οδυνηρή καταστροφή, που
πράγματι ακολούθησε 2-3 μήνες μετά τη
δημοσίευση του αυτού του φανταστικού
χρονογραφήματος, μένοντας στην ιστορία
της χώρας ως το Κράχ του 2000...
από
τον Γιώργο Μαντζούρα
Ο Μπάμπης
μόλις τελείωσε από τον καθιερωμένο
πρωινό καφέ με τους φίλους του, έσπευσε
κατευθείαν για το περίπτερο. Ήταν η ώρα
που φθάνουν οι Αθηναϊκές εφημερίδες
και δεν υπήρχε χρόνος για χάσιμο...
Αγόρασε
- όπως συνήθιζε κάθε μέρα εδώ και αρκετούς
μήνες - πέντε εφημερίδες (εκ των οποίων
οι δύο οικονομικές) καθώς και δύο
οικονομικά περιοδικά.
Ο
περιπτεράς το πρώτο διάστημα, δεν πίστευε
στα μάτια του. Τόσα χρόνια πελάτης του
ο Μπάμπης, εκτός από αθλητικές εφημερίδες
κι ενίοτε κανα Play-Boy δεν έδειχνε κανένα
άλλο ενδιαφέρον για το τι συμβαίνει
στον κόσμο... Και τώρα ξαφνικά...
Βέβαια,
οι απορίες του περιπτερά γρήγορα βρήκαν
εξήγηση. Άλλωστε δεν ήταν μόνο ο Μπάμπης
που τους τελευταίους αυτούς μήνες
κατελήφθη από υστερία ενημέρωσης. Οι
πωλήσεις εφημερίδων και οικονομικών
περιοδικών του περιπτέρου είχαν ανέβει
κατακόρυφα.
Ας όψεται
το Χρηματιστήριο...
Ο Μπάμπης
όμως ήταν απ’τους παλιούς επενδυτές,
έστω κατά μερικούς μήνες. Κι ο παλιός
είν’ αλλιώς, ως γνωστόν...
Γι’ αυτό
κι ο κυρ Αλέκος ο περιπτεράς -που στο
μεταξύ είχε κι αυτός τοποθετήσει τις
οικονομίες του σε μετοχές του συγκροτήματος
Λαυράκη και του Τεγόπουλου- έτρεφε
ιδιαίτερη εκτίμηση στον Μπάμπη και τις
εμπιστευτικές πληροφορίες του.
- «Κυρ
Αλέκο, πάρε κι άλλες του Λαυράκη και θα
με θυμηθείς! Δεν βλέπεις τι γίνεται; Θα
τους φάει όλους ο Λαυράκης. Μονοπώλιο.
Και κανείς δεν τον κουνάει. Αυτός ανεβάζει
και κατεβάζει υπουργούς και πρωθυπουργούς.
Ποιός θα τολμήσει να του κουνηθεί...
Αυτός κυβερνάει την χώρα, πάνω απ΄όλους.
Αγόρασε Λαυράκη κυρ Αλέκο -άκουσέ με-
αγόρασε!»
- «Ρε σαν
να έχει δίκιο ο Μπάμπης...» Συλλογίστηκε
ο περιπτεράς. «Τελικά θα πρέπει να το
πουλήσω εκείνο το διαμερισματάκι της
γυναίκας μου στη Σαλονίκη. Σιγά την
απόδοση που έχουν τα νοίκια. Ούτε 10% το
χρόνο. Ενώ οι μετοχές του Λαυράκη...»
Τέτοια
σκεφτόταν ο περιπτεράς κι αισθανόταν
ήδη κι αυτός ένας μικρός Λαυράκης. Δεν
ήταν πια ένας απλός και ταπεινός
μικροπωλητής των εντύπων του μεγάλου
εκδοτικού συγκροτήματος, ήταν κι αυτός
συνέταιρος, ιδιοκτήτης. «Και ποιά
διαπλεκόμενα τώρα και κουραφέξαλα»
σκέφτηκε. «Ο επιχειρηματίας πρέπει να
κάνει ότι μπορεί για να επεκτείνεται
και να προοδεύει η επιχείρησή του και
να κερδίζουν κι οι μέτοχοι. Λαϊκός
καπιταλισμός κύριοι, για τον λαό
πα’ναπεί... 'Οχι όπως γινόταν επί Δεξιάς,
να κερδίζουν μόνο οι καρχαρίες. Και στο
κάτω-κάτω ο Λαυράκης είναι προοδευτικός,
δικός μας άνθρωπος. Γι’ αυτό φωνάζουν
οι Δεξιοί τάχα για διαπλεκόμενα, επειδή
δεν στηρίζει αυτούς, καλά να πάθουν...»
- «Τι θα
γίνει κυρ Αλέκο, Θα μου δώσεις τα ρέστα
μου να φύγω; έχω δουλειά να βγάλω τώρα,
δεν βλέπεις;» Διέκοψε απότομα ο Μπάμπης
τους συλλογισμούς και τις ονειροπολήσεις
του περιπτερά. «Και είπαμε, ...Λαυράκη,
έτσι;»
Ο Μπάμπης
πήρε τα ρέστα του κι απομακρύνθηκε από
το περίπτερο βιαστικός. Αισθανόταν μέσα
του μεγάλη ικανοποίηση για το ότι είχε
βοηθήσει τόσο κόσμο -σαν τον κυρ Αλέκο-
με το να τους ανοίξει τα μάτια να δουν
το συμφέρον τους και να παίξουν κι αυτοί
στο χρηματιστήριο. Κάποια μέρα - σύντομα
μάλιστα - όλοι αυτοί θα τον ευγνωμονούσαν,
εικόνισμα θα τού’καναν... Λίγο είναι
δηλαδή για τον κυρ Αλέκο που πέρασε στα
«μπλού τσιπς» από κει που ήξερε μόνο τα
πατατάκια τσιπς που πουλούσε;
Καθώς
έμπαινε στο σπίτι του ο Μπάμπης, η μητέρα
του έτρεξε να τον ανοίξει φωνάζοντας:
«τρέξε Μπάμπη γρήγορα στην τηλεόραση,
ο Γρήνσπαν κάνει δηλώσεις!!!»
- «Εντάξει
ρε μάνα, ηρέμησε... Για να δούμε... Μμμμ...
Ναι!! Τέλεια!! Ορίστε, τα επιτόκια πέσανε
κι άλλο, τόλεγα εγώ!!! Θ’ ανέβουν κι άλλο
τώρα οι μετοχές!»
Ο Μπάμπης
φούσκωσε σαν παγώνι από υπερηφάνεια.
«Είμαι μεγάλος!!!» αναφώνησε. Κι η μητέρα
του παραδίπλα στην κουζίνα, συμφώνησε
σιωπηλά μαζί του και τον καμάρωνε. «Εγώ
το ήξερα! Το ήξερα! Το είχα διαβάσει στον
«Εφοπλιστή» το περιοδικό, ότι έτσι θα
γινόταν!»
Γεμάτος
χαρά, υπερηφάνεια κι αυτοπεποίθηση ο
Μπάμπης, γύρισε στο κανάλι που δείχνει
ζωντανά τις τιμές των μετοχών, κι αμέσως
μετά άπλωσε στο τραπέζι κι άνοιξε να
διαβάσει τα έντυπά του...
Στην
οθόνη της τηλεόρασης κάτω-κάτω, μια
λουρίδα με χρωματιστά ονόματα και τιμές
μετοχών κυλούσε ξέφρενα από τα δεξιά
προς τα αριστερά και από πάνω της ο
εκφωνητής έπαιρνε συνέντευξη από κάποιον
ιδιοκτήτη χρηματιστηριακής εταιρείας.
Κι αυτός χαρούμενος, εξέφραζε την
σιγουριά του ότι ο γενικός δείκτης
σύντομα θα ξεπεράσει τις 7.000 μονάδες κι
ότι λίγο πολύ όλοι θα γίνουνε πλούσιοι,
αρκεί να φέρονται ψύχραιμα και ώριμα...Και
πως όλοι θα πρέπει να τοποθετήσουν
τάχιστα στο χρηματιστήριο...
Ο Μπάμπης
αυτά τα θεωρούσε βαρετές κοινοτυπίες,
για αρχάριους. Αυτός τα ήξερε αυτά και
τα εφάρμοζε από καιρό. Απόδειξη ότι
σήμερα δύο μετοχές του ήδη είχανε
κλειδώσει στο λίμιτ-απ κι οι υπόλοιπες
πηγαίναν πολύ καλά επίσης. Έτσι βυθίστηκε
στο διάβασμα -αφήνοντας όμως και την
τηλεόραση να παίζει στο βάθος-αισθανόταν
έτσι μία περίεργη αίσθηση σιγουριάς
αλλά και ηδονής, ακούγοντάς την φωνή
του ακούραστου εκφωνητή κι επιβεβαιώνοντας
πως και η χρωματιστή λωρίδα είναι στη
θέση της και ρέει απρόσκοπτα οδηγώντας
το δείκτη σε νέα ιστορικά ρεκόρ...
Στις
εφημερίδες οι εξωτερικές ειδήσεις δεν
προμηνύανε τίποτα ανησυχαστικό για την
ομαλή πορεία των διεθνών χρηματαγορών.
Στο Αζερμπαϊτζάν τα πράγματα ήταν υπό
έλεγχο, αλλά κι ο Γέλτσιν μετά τους
βομβαρδισμούς, φαινόταν να σταθεροποιείται
και πάλι στη θέση του. «Ωραία, ωραία!!!»
σκέφθηκε ο Μπάμπης.
Η μητέρα
του Μπάμπη παρακολουθούσε τον γιό της
με δέος, δεν τολμούσε να τον διακόψει
για τίποτε. Μια φορά του είχε πει σιγανά
πως θα κρυώσει το φαΐ, κι άκουσε τα εξ’
αμάξης που τον διέκοψε...
Στα
ελληνικά θέματα τώρα, η εφημερίδα έγραφε
πως υπήρξε καλυτέρευση στα ελληνοτουρκικά.
Καθότι μετά κι από την επίσκεψη Κλίντον
η ελληνική κυβέρνηση δια του Υπ.Εξ.
δήλωσε έτοιμη να παραβλέψει δογματικές
αγκυλώσεις του παρελθόντος περί
εξωτερικών συνόρων και πως - σε ένδειξη
καλής θέλησης - θα συζητούσε πρόθυμα με
τους τούρκους τα αιτήματά τους για
παραχώρηση κάποιων μικρών νησίδων: όπως
η νήσος Ρω, τα Ίμια ή ορθότερα Καρντάκ,
πιθανά και για τη Γαύδο. Σε καμία περίπτωση
όμως δεν συζητούσε για την Ρόδο, για την
οποία η Ελλάς θα έπαιρνε την απόφαση
ακόμη και να πολεμήσει αν χρειασθεί.
«Χτύπα
ξύλο!!!» Αναφώνησε ο Μπάμπης. «Για τέτοια
είμαστε τώρα; Και πού θα πάει η πορεία
της χώρας προς την ΟΝΕ, που θα πάει το
Χρηματιστήριο;;; Θεός φυλάξοι... Να την
δώσουν και την Ρόδο στην ανάγκη. Τόσα
νησιά έχουμε, ένα λιγότερο τι έγινε;
Ευτυχώς που έχουμε συνετή κυβέρνηση
και τα καταλαβαίνει αυτά. Αλλά κι ο
Λαμπράκης, δεν θα αφήσει να γίνει κάτι
τέτοιο. Αυτός κι αν θα πάθει ζημιά, σε
περίπτωση κρίσης... Οι μισές μετοχές του
Χρηματιστηρίου είναι με τον ένα ή τον
άλλο τρόπο δικές του. Δεν θα κάτσει να
χάσει τόσα τρισεκατομμύρια... Μέχρι που
θα ρίξει και την κυβέρνηση στην ανάγκη.
Αλλά μπα, δεν είναι τρελός ο Πρωθυπουργός,
τόχει αποδείξει άλλωστε αρκετές φορές,
ότι πάνω απ’ όλα βάζει το χρηματιστήριο
και την ΟΝΕ. Το συμφέρον του λαού δηλαδή.
Έτσι έκανε και με τα Ίμια και με τον
Οτσαλάν και με το Σερβικό και πάντα. Ας
μην ανησυχώ άδικα... Και τώρα το ίδιο θα
κάνει...
Και με
τις σκέψεις αυτές, συνέχιζε να διαβάζει,
ακόμη και τα λεγόμενα ψιλά γράμματα της
εφημερίδας, γιατί ποτέ δεν ξέρεις πού
θα βρείς την πολύτιμη πληροφορία που
θα φέρει τα μεγάλα κέρδη.
Να, τώρα
για παράδειγμα διάβαζε για την παντοδυναμία
των πολυεθνικών φαρμακευτικών εταιρειών.
Πως επιβάλουν τη χρήση φαρμάκων τα οποία
έχουν ένα σωρό επικίνδυνες παρενέργειες
και είναι και πανάκριβα, ενώ πολλά από
αυτά θα μπορούσαν να αντικατασταθούν
με πολύ πιό ακίνδυνες φυσικές και φθηνές
θεραπείες.
Και πως
μόλις χθες ο Αμερικανικός Οργανισμός
Φαρμάκων απαγόρευσε -με προκλητική
δικαιολογία- την κυκλοφορία ενός πολύ
ελπιδοφόρου φυσικού παρασκευάσματος
μιάς νέας μικρής εταιρείας, το οποίο θα
βοηθούσε τους πάσχοντες από γλαύκωμα,
από την άλλη όμως θα απειλούσε την
κυριαρχία ενός πανάκριβου φαρμάκου της
πολυεθνικής Dylapon.
- «ΧΑ!»
αναφώνησε χαρούμενος ο Μπάμπης. «Νά η
ευκαιρία. Πρέπει αύριο επειγόντως να
αγοράσω μετοχές της θυγατρικής της
Dylapon! Μετά από την απόφαση αυτή, θα
ξανανέβει κατακόρυφα. Ωραία!»
«Είμαι
και ο πρώτος!!!» Σκέφθηκε ο Μπάμπης και
αφού έφαγε στα γρήγορα το μεσημεριανό
του, ξάπλωσε μετά να ξεκουραστεί. Στην
οθόνη απέναντι, η λωρίδα ακούραστη
μετέφερε τους τίτλους και τις τιμές από
την μιά της άκρη ως την άλλη, σαν προβατάκια
του παππού του που προελαύνουν αμέριμνα,
κι ο Μπάμπης μετρώντας τα ασυναίσθητα,
βυθίστηκε γρήγορα σ’ έναν γλυκό ύπνο.
Ευτυχισμένος ο Μπάμπης, ονειρευόταν
λίμιτ-άπς, ανόδους 8%, λωρίδες που κυλάνε
ανάλαφρα με παράξενα κι ακατανόητα για
τους αμύητους χρωματιστά ονόματα, τον
εαυτό του να συντρώγει με τον Ξεπουπουλιάδη
και τον Ψηλομηνά και να συνωμοτεί μαζί
με τον Λαυράκη και τον Ξεκόκκαλη για
νέες εξαγορές κι επιχειρηματικές
κυριαρχίες...
Comments
Post a Comment