Skip to main content

Η πολυπόθητη αναδιάρθρωση του παραγωγικού ιστού

Μια απόπειρα ανάστασης της Ελληνικής κλωστοϋφαντουργίας

του Κώστα Λαπαβίτσα

Η μνημονιακή παράταξη - που πρόσφατα πανηγυρίζει γιατί ετοιμάζεται να συμπεριλάβει και τον Σύριζα - έχει ξοδέψει τόνους μελάνης για να μας πείσει ότι τα μνημόνια και η λιτότητα δεν είναι το πρόβλημα της χώρας μας. Στην πραγματικότητα, μας λένε, η Ελλάδα, μας λένε, πάσχει επειδή δεν εφάρμοσε μεταρρυθμίσεις, πολλές από τις οποίες περιλαμβάνονται στα μνημόνια. Το ίδιο βαρύγδουπο επιχείρημα συχνά απευθύνεται και κατά όσων κάνουν κριτική στο ευρώ. Δεν φταίει το κοινό νόμισμα για την κατάσταση της οικονομίας και την κοινωνίας μας. Φταίμε εμείς που δεν κάνουμε μεταρρυθμίσεις.

Όταν όμως πρέπει οι μνημονιακοί να μας πουν συγκεκριμένα τι εννοούν με μεταρρυθμίσεις, τα πράγματα γίνονται μάλλον ακατανότητα για τον πολύ κόσμο. Φαίνεται ότι οι μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται η Ελλάδα είναι η μείωση των μισθών και των συντάξεων, η διάλυση του συντεταγμένου πλαισίου των εργασιακών σχέσεων, η απορρύθμιση των αγορών και οι ιδιωτικοποιήσεις. Η ανάπτυξη θα έρθει με τη μείωση των μισθών κάτω από τα 500 ευρώ και την απελευθέρωση των ταξί και των φαρμακείων ... 'Η με το κύμα ξένων επενδύσεων που θα ξεσπάσει μόλις το "κακό κράτος" συρρικνωθεί ... Πώς να μην απαξιώνει ο πολύς κόσμος ακόμη και την έννοια των μεταρρυθμίσεων όταν χρησιμοποιούνται τέτοια φαιδρά επιχειρήματα;

Η Ελλάδα φυσικά χρειάζεται δομικές μεταρρυθμίσεις ώστε να περάσει σε διαδικασία ταχύρρυθμης ανάπτυξης με αύξηση των εισοδημάτων και κοινωνική δικαιοσύνη. Μόνο που οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις δεν είναι αυτές που προτείνει το ΔΝΤ και θα επιβάλλει το νέο μνημόνιο. Οι μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται είναι αυτές που θα προσδιορίσουν μια νέα σχέση του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα στη χώρα μας, αποκόπτοντας τον ομφάλιο λώρο ανάμεσα στο μεγάλο κεφάλαιο και στις δημόσιες προμήθειες και τα δημόσια έργα, αναδιαρθρώνοντας συνολικά το χρηματοπιστωτικό σύστημα με εθνικοποίηση και δημόσια λειτουργία και εκσυγχρονίζοντας τους μηχανισμούς του κράτους για να έχουν ανταποδοτικότητα και να μπορούν να δώσουν κατεύθυνση στην οικονομία. Τα παραδείγματα υπάρχουν και βρίσκονται στην Ασία και όχι στα παρωχημένα μοντέλα του ΔΝΤ που συστηματικά αποτυγχάνουν παγκοσμίως.

Οι μήνες της διακυβέρνησης του Σύριζα δεν έφεραν πολλές επιτυχίες και ήδη μας οδηγούν σε νέο μνημόνιο. Μία από τις λίγες ενθαρρυντικές εξελίξεις το διάστημα αυτό, που μπορεί να ρίξει φως στο θέμα των σωστών δομικών μεταρρυθμίσεων για την ανάπτυξη, συνέβη στο χώρο της κλωστοϋφαντουργίας. Υπάρχουν μαθήματα για όλους εδώ και καλό θα είναι η προσπάθεια να στηριχτεί και να μελετηθεί γενικότερα.

Παραθέτω ένα σχετικό άρθρο που συνέγραψα με τον Γ. Μουσουλίδη, τελευταίο Διευθύνοντα Σύμβουλο της ΕΝΚΛΩ:

Τους τελευταίους μήνες έχει πάρει σάρκα και οστά μια σημαντική προσπάθεια για την αναβίωση της κλωστοϋφαντουργίας στην Ημαθία και τη Θράκη. Δεν υπάρχει φυσικά καμία εγγύηση επιτυχίας, αλλά τα χαρακτηριστικά της είναι εντυπωσιακά και μας δίνουν μια μικρή γεύση του τι μπορεί πραγματικά να σημαίνει η αναδιάρθρωση του παραγωγικού ιστού στη χώρα μας. Αν η προσπάθεια πετύχει, θα υπάρξει ίσως ένα μοντέλο και για άλλες δραστηριότητες που σήμερα βρίσκονται σε αδράνεια, ή ανυπαρξία.

Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980, η Ελλάδα ακολούθησε λάθος δρόμο ανάπτυξης, υπερτονίζοντας τον τομέα των υπηρεσιών και συρρικνώνοντας τον πρωτογενή και τον δευτερογενή τομέα. Το αποτέλεσμα ήταν να εξασθενίσει τη θέση της στον διεθνή καταμερισμό εργασίας και να παρουσιάζει μεγάλα ελλείματα στο εμπορικό ισοζύγιο. Το μοντέλο ανάπτυξης φαλκίδευε συστηματικά των ανταγωνισμό και δημιούργησε έναν κρατικοδίαιτο ιδιωτικό τομέα. Τέλος, ο ιδιωτικός χρηματοπιστωτικός τομέας απέτυχε πλήρως και μέσω της διόγκωσης του δανεισμού το 1998-2007 συνέβαλλε αποφασιστικά στην αποδιάρθρωση του παραγωγικού ιστού.

Με το ξέσπασμα της κρίσης, η τραπεζική απομόχλευση σε συνδυασμό με τη λιτότητα και την εσωτερική υποτίμηση οδήγησαν τον παραγωγικό τομέα σε κατάρρευση. Η υποχώρηση της βιομηχανικής παραγωγής μετά το 2008 έφτασε το 35%. Η κρίση ανέδειξε όλα τα δομικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας και επιβεβαίωσε ότι μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο με ριζική αναθεώρηση της δομής της, καθώς και των χρηματοοικονομικών εργαλείων υποστήριξής της.

Οι ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για να ξαναμπεί σε τροχιά ανάπτυξης η ελληνική οικονομία δεν έχουν σχέση με το λεγόμενο «αναπτυξιακό» κομμάτι των μνημονίων. Οι ιδέες του ΔΝΤ για απορρύθμιση των αγορών, συρρίκνωση του κράτους, μείωση του μισθολογικού κόστους και τα παρόμοια είναι τελείως παρωχημένες. Οι χώρες με τη στιβαρότερη ανάπτυξη τις τέσσερις τελευταίες δεκαετίες βρίσκονται στην Ασία και στηρίχτηκαν στον ενεργό ρόλο του κράτους, κυρίως για δημόσιες επενδύσεις, με σταθερά αυξανόμενους μισθούς και ισχυρή δημόσια παρουσία στην οικονομία. Δεν δίστασαν να παρέμβουν ενεργά στην λειτουργία των αγορών και αντιμετωπίζουν το ΔΝΤ σχεδόν με αποστροφή.

Η αναδιάρθρωση του παραγωγικού ιστού στην Ελλάδα πρέπει να βασιστεί σε μια νέα σχέση δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, με απεξάρτηση των μεγάλων ιδιωτικών επιχειρήσεων από το δημόσιο ταμείο και με παράλληλη βελτίωση της παραγωγικότητας και της ανταποδοτικότητας του δημοσίου τομέα. Η αναδιάρθρωση, που θα στοχεύει στην τόνωση του πρωτογενούς και του δευτερογενούς τομέα, είναι ανέφικτη χωρίς ολική μεταρρύθμιση του χρηματοπιστωτικού τομέα, με δημόσια ιδιοκτησία και διοίκηση. Αυτές είναι οι δομικές μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται η χώρα κι εδώ ακριβώς έγκειται το ενδιαφέρον της προσπάθειας στην κλωστοϋφαντουργία.

Η Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία (ΕΝΚΛΩ) κατέρρευσε μετά το χρηματιστηριακό όργιο 1999-2000 και τη σωρεία λαθών που ακολούθησαν. Μια εταιρεία που συμπύκνωνε 140 χρόνια εμπειρίας στη βιομηχανική κλωστοϋφαντουργία στη Νάουσα και γενικότερα στην Ελλάδα, με ισχυρότατη παρουσία στις διεθνείς αγορές, άριστο εργατικό δυναμικό, υψηλή τεχνολογία και εξαιρετική ποιότητα προϊόντος, βρέθηκε να βουλιάζει κάτω από χρέη 350 εκ. Τα χρέη οφείλονται πρωτίστως στις τράπεζες, αλλά και στο δημόσιο ως ασφαλιστικές και φορολογικές οφειλές, όπως και στους εργαζόμενους ως δεδουλευμένα.

Η πρόταση αναβίωσης – που προήλθε από το διοικητικό προσωπικό της εταιρείας σε στενή συνεργασία με τους εργαζόμενους – χρησιμοποιεί τον πτωχευτικό κώδικα, επιδιώκοντας να μετατρέψει τα χρέη σε μετοχικό κεφάλαιο. Θα προκύψει ένα μετοχικό σχήμα όπου την κύρια ιδιοκτησία θα έχουν το δημόσιο, οι εργαζόμενοι, οι τράπεζες και σε ένα βαθμό οι παλιοί μέτοχοι. Δεδομένου ότι η αξία της εταιρείας σε μορφή σκραπ δεν είναι πάνω από 16 εκ ευρώ, όλοι μπορούν να βγουν δυνάμει κερδισμένοι.

Το επιχειρηματικό σχέδιο είναι άριστο. Θα γίνει επανεκκίνηση δύο εργοστασίων στη Ροδόπη και Μαρώνεια (νήμα κόμπακτ το οποίο θα εξάγεται) και ενός στη Στενήμαχο της Νάουσας (νήμα μόδας και ρούχο με ετικέτα). Προβλέπεται καθετοποίηση της παραγωγής που χρόνια τώρα είναι το ζητούμενο στην κλωστοϋφαντουργία: το βαμβάκι της Μακεδονίας θα εξάγεται ως ρούχο υψηλής ποιότητας στις ΗΠΑ. Οι υπόλοιπες εγκαταστάσεις και τα λοιπά περιουσιακά στοιχεία θα δοθούν σε δημόσιο και τράπεζες έναντι του μέρους των απαιτήσεών τους προς την ΕΝΚΛΩ. Θα χρειαστεί επίσης ένας δανεισμός 5-6 εκατ. ευρώ, για τη συντήρηση του εξοπλισμού και κεφάλαιο κίνησης. Οι εργαζόμενοι θα είναι περίπου 350 τον πρώτο χρόνο με προοπτική ταχείας αύξησης. Οι μισθοί τους, σημειωτέον, θα ξεκινούν από το θρυλικό πια 751.

Πρόκειται για φιλόδοξη και έξυπνη προσπάθεια αξιοποίησης του υπάρχοντος εξοπλισμού αλλά και της τεχνογνωσίας που ενσωματώνεται στους απολυμένους κλωστοϋφαντουργούς. Και τα δύο θα πάνε χαμένα σε λίγα χρόνια. Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο του εγχειρήματος όμως είναι η μορφή της διακυβέρνησης, η οποία για την ώρα δεν έχει λάβει τελική μορφή. Δεν πρόκειται για αυτοδιαχειριστική εταιρεία, ούτε φυσικά για ΔΕΚΟ. Τον πρώτο λόγο θα έχει το δημόσιο και οι εργαζόμενοι, διασφαλίζοντας τον κοινωνικό χαρακτήρα του εγχειρήματος, αλλά θα υπάρξει και διακριτή παρουσία ιδιωτών, με προοπτική περαιτέρω συμμετοχής. Αν η εταιρεία σταθεί στα πόδια της, θα έχει τη δυνατότητα να βρει το δικό της δρόμο, χωρίς να πέσει στην παγίδα είτε της αποτυχημένης ιδιωτικής πρωτοβουλίας, είτε του κρατισμού.

Η αναβίωση της ΕΝΚΛΩ έχει φυσικά τεράστια σημασία για τις τοπικές κοινωνίες. Μπορεί όμως να γίνει και μοντέλο για άλλες παραγωγικές δραστηριότητες, ιδίως στο θέμα της μετατροπής χρεών σε κεφάλαιο και στη σχέση δημόσιου και ιδιωτικού. Το πλέον εντυπωσιακό στοιχείο της είναι ότι προήλθε «από τα κάτω», δηλαδή αυτόνομα και από ανθρώπους που γνωρίζουν και αγαπούν τον κλάδο. Δεν είναι προϊόν θεωρητικής ανάλυσης. Τέτοιες ακριβώς προσπάθειες σφράγισαν την τεράστια επιτυχία της Ασίας. Ας ελπίσουμε ότι το πείραμα της ΕΝΚΛΩ θα πετύχει και θα συμβάλλει στην αναδιάρθρωση του παραγωγικού ιστού της χώρας μας.

Πηγή:

Comments

Popular posts from this blog

Oct. 7 Reports Implode: Beheaded Babies, NY Times Scandal, & More

Glenn Greenwald    

Israel’s Descent Into Madness & the Holocaust Comparison

BreakThrough News   Rania Khalek was joined by Tarik Cyril Amar, a historian from Germany and associate professor at Koc University in Istanbul, to discuss Israel’s descent into genocidal fascism. Prof. Amar addresses whether it’s useful to make Holocaust and Nazi comparisons and the real reason behind the West’s unshakeable loyalty attitude when it comes to Israel’s barbarism.   

Zionist and US imperialist criminals are about to grab the natural gas off shore Gaza

globinfo freexchange   As the genocide against Palestinians of Gaza is about to be completed with an act of unprecedented brutality by the Zionists and butcher Netanyahu through the bombardment of about 1.4 million civilians in Rafah, it seems that they have already set their next primary goal. Which, in short, is to grab the natural gas resources off shore Gaza, together with their US imperialist buddies whose contribution to the genocide has been undoubtedly critical.     As already reported , in 2007, Hamas came to power and Israel launched an offensive on Gaza Strip, leaving behind 1,400 dead Palestinians, but taking with it the gas fields. Within a year, Israel announced the discovery of the Leviathan natural gas field, which did include Gaza's riches, valued at 453 billion dollars. But Gazans have been denied around 47 billion dollars in revenue. As for Tel Aviv, it's gunning to become a new hub. At that moment in time, that is 2022, Russian oil and gas were sanctioned.

Neocon Queen Victoria Nuland Ends Her Reign: Exposing a Catastrophic Career

Glenn Greenwald    

Τυχαία γεγονότα στην τριτοκοσμική μπανανία των Βαλκανίων

failed evolution   1) Συμβαίνει το μεγαλύτερο σιδηροδρομικό δυστύχημα στην ιστορία της χώρας. 2) Γίνεται αστραπιαία επιχείρηση μοντάζ των συνομιλιών του σταθμάρχη από μηχανισμό του καθεστώτος, πριν ακόμα φτάσει στα χέρια των αρχών, προκειμένου να αποδοθεί η τραγωδία αποκλειστικά σε ανθρώπινο λάθος και να βγουν από το κάδρο οι πολιτικές ευθύνες ανώτατων κυβερνητικών αξιωματούχων. 3) Αναπαράγεται το παραποιημένο υλικό αστραπιαία από ναυαρχίδα της καθεστωτικής προπαγάνδας. 4) Τοποθετείται επικεφαλής στην επιτροπή-παρωδία πρωτοπαλίκαρο του καθεστώτος Μητσοτάκη που εργάζονταν παλιά στην ίδια αυτή ναυαρχίδα. 5) Η επιτροπή κλείνει άρον-άρον την υπόθεση αποκλείοντας ουσιώδεις μάρτυρες που είχαν προειδοποιήσει επανειλημμένα τον αρμόδιο υπουργό για τον κίνδυνο μεγάλου δυστυχήματος. Σταματάει έτσι και η όποια σε βάθος διερεύνηση για την τσιμεντοποίηση του χώρου και την απόπειρα συγκάλυψης της τραγωδίας.  

Το σκάσιμο της φούσκας Μητσοτάκη με νέα επίσημη χρεοκοπία και οριστικό τέλος της μεταπολίτευσης

του system failure   Τα αποτελέσματα των εκλογών της 25ης Ιουνίου ήταν λίγο-πολύ αναμενόμενα όσον αφορά τις πρώτες θέσεις με βάση και τα αποτελέσματα της πρώτης κάλπης του Μαίου. Αν συμπεριλάβουμε και το ποσοστό της αναμενόμενης αποχής, δεν μας έδωσαν κάποια ιδιαίτερη έκπληξη. Αυτό όμως που φαίνεται να αιφνιδίασε ακόμα και το συστημικό κατεστημένο, είναι η είσοδος των δύο υπερσυντηρητικών, ακροδεξιών κομμάτων Νίκη και Σπαρτιάτες, με το τελευταίο να έχει ξεκάθαρες διασυνδέσεις με τον πρώην Χρυσαυγίτη, Ηλία Κασιδιάρη. Παρά τη μεγάλη νίκη Μητσοτάκη, οι μιντιακοί ινστρούχτορες της καθεστωτικής προπαγάνδας εμφανίστηκαν σε γενικές γραμμές "μουδιασμένοι" και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το συστημικό κατεστημένο (δηλαδή τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα που ελέγχουν και το σύνολο των μεγάλων ΜΜΕ πανελλαδικής εμβέλειας), πέτυχε μόνο έναν από τους τέσσερις μεγάλους στόχους που είχε θέσει εξ'αρχής. Μιλώντας με ποδοσφαιρικούς όρους, ουσιαστικά έχασε με σκορ 3-1.   Ο μεγάλος στόχος πο

The Shadowy, Intelligence-Linked Group Driving the US Towards War With Iran

"United Against Nuclear Iran does not miss an opportunity to try to bring the United States closer to a military conflict with Iran. And on the other side of the equation, they also have worked very hard to oppose efforts to de-escalate the U.S.-Iran relationship."   by Alan Macleod   Part 7 - A Lesson From History   The history of Iran has been intimately intertwined with the United States since at least 1953 when Washington orchestrated a successful coup against Prime Minister Mohammad Mosaddegh. Mosaddegh had refused U.S. demands to stamp out Communist influences in his country and had nationalized the nation’s oil. The U.S. installed Shah Mohammad Reza Pahlavi as a puppet ruler. An unpopular and authoritarian ruler, the Shah was overthrown in the Revolution of 1979. Since then, it has become a target for regime change, and its nuclear program is something of an obsession in the West. Often orchestrated by UANI officials while they were in government, the U.S. has carried

How the CIA oversees the Ukraine proxy war on Russia

Geopolitical Economy Report   Several reports in mainstream US media outlets show how the CIA has helped to direct the proxy war against Russia in Ukraine, and played a role in causing the conflict in the first place. Ben Norton examines the evidence.   Related: Confirmed: US imperialists wanted to drag Russia into a war with Ukraine since at least 2019

The Invasion of Gaza's Resources Begins: Jared Kushner, the EU, Egypt & US

Richard Medhurst   Jared Kushner, Donald Trump's son in law who previously tried to steal land in the Middle East from Arabs has said that Israel should empty the Gaza strip of civilians. He said that " Gaza's waterfront property could be very valuable ". He then proceeded to suggest ethnic cleansing: " move the people out and clean it [Gaza] up " Simultaneously, the transfer of billions of dollars from the European Union (7.4b EUR), the International Monetery Fund ($8b) and the United Arab Emirates ($32b) to Egypt: an attempt to buy Sisi's silence perhaps? The United States is also shipping 1000 troops and a firm "Fogbow", owned by a former CIA officer and USMC veteran, in order to build a pier in Gaza. These events do not seem like a coincidence. Medhurst explains why this relates to theft of gas and building of a canal in Gaza.   Related: Zionist and US imperialist criminals are about to grab the natural gas off shore Gaza

Israel Carries Out Most Sadistic Massacre, Opens Fire On Gaza Aid Convoy

Richard Medhurst